ABD'de etnik bir savaşın ne zaman başlayacağına dair kesin bir tarih vermek mümkün değildir. Zira bu tür olaylar, çok sayıda karmaşık so...
ABD'de etnik bir savaşın ne zaman başlayacağına dair kesin bir tarih vermek mümkün değildir. Zira bu tür olaylar, çok sayıda karmaşık sosyal, siyasi ve ekonomik faktöre bağlıdır. Bununla birlikte, bazı akademik çalışmalar ve analizler, ülkedeki kutuplaşmanın ve toplumsal gerilimlerin arttığını göstermektedir. Yapılan bazı akademik çalışmaların bulgularından hareketle, çok uluslu bir toplumun karşılaşabileceği türden sosyal davranış modelleri öngörülebilir.
California Eyalet Üniversitesi'nden bir ekip, ABD'de ikinci bir iç savaş olasılığının "giderek daha olası" hale geldiğini belirtiyor. Bu analiz, 1850'lerdeki ilk iç savaş öncesi atmosfer ile günümüzdeki siyasi kutuplaşma arasında çarpıcı benzerlikler olduğunu öne sürüyor. Araştırmada; kürtaj, göçmenlik, silah sahipliği, kimlik siyaseti ve seçim meşruiyeti gibi konuların toplumu derinden böldüğü vurgulanıyor.
Var Olan Riskler:
Siyasi güvensizlik, yüksek vergiler ve eyalet hakları gibi meseleler, hem geçmişte hem de günümüzde ciddi bir çatışma potansiyeli taşıyor. Araştırmacılar, tam ölçekli bir iç savaş yerine, uzun süreli sosyal ve siyasi çatışmaların, ayaklanmaların ve kamu yönetiminde işlevsizliklerin daha olası olduğunu ifade ediyor.
Gerçek Senaryo:
Böyle bir savaşın çıkması için yalnızca etnik gerilimler değil, aynı zamanda devletin işleyişinde ciddi bir çöküş, halk desteğinin bölünmesi ve silahlı grupların aktif hale gelmesi gibi çok daha derin krizlerin yaşanması gerekir. Şu anda böyle bir durumun eşiğinde olunduğuna dair net bir kanıt bulunmamakla birlikte, uyarı sinyalleri ciddiye alınıyor.
Hem ABD'deki etnik çatışma riskini hem de diğer ülkelerdeki benzer örnekleri karşılaştırmalı olarak ele almak, bu tür toplumsal dinamikleri daha iyi anlamamıza yardımcı olur.
ABD ve Etnik Çatışma Riskine İlişkin Akademik Çalışmalar:
· "ABD Bir İç Savaşın Eşiğinde mi?" – SDAV Analizi: 6 Ocak 2021 Kongre baskını sonrasındaki siyasi kutuplaşma ve demokratik kurumlara duyulan güvensizlik üzerine odaklanmaktadır. Harvard Üniversitesi'nin bir anketine göre, genç Amerikalıların %52'si demokrasinin "başının belada" olduğunu düşünüyor; %33'ü ise ikinci bir iç savaşın olası olduğunu söylüyor.
· Jimmy Carter’ın Uyarısı – New York Times Makalesi: ABD’nin 39. Başkanı, demokrasinin içten çökme riski taşıdığını ve kutuplaşmanın iç çatışmaya yol açabileceğini vurguluyor.
· "Etnik Çatışmalar ve Barış Çalışmaları Üzerine Politik Psikolojik Bir İnceleme" – Burcu Tugay & Hasan Duran: Bu çalışmanın bize daha iyi bir ufuk kazandıracağı umulmaktadır. Etnik çatışmaların psikolojik kökenleri, travma belleği, önyargıların kalıcılığı ve barış inşası üzerine odaklanmaktadır.
Diğer Ülkelerdeki Etnik Çatışmalarla Karşılaştırma:
· Ruanda, 1994 (Tutsi-Hutu Soykırımı): Ana sebepler; sömürgeci miras ve kimlik siyasetidir. 800.000'den fazla ölümle sonuçlanmıştır.
· Yugoslavya, 1990'lar (Balkan Savaşı): Etnik milliyetçilik ve dış müdahale sonucu devlet dağılmıştır.
· Sri Lanka (Tamil-Sinhal Çatışması): Dil ve din ayrımcılığına dayanan, 26 yıl süren bir iç savaş yaşanmıştır.
ABD'de ise ırk temelli protestolar ve 6 Ocak olayları görülmüştür. Henüz tam teşekküllü bir çatışma yaşanmasa da risk mevcuttur.
Bu tablo, etnik çatışmaların yalnızca kimlik farklılıklarından değil; tarihsel travmalar, siyasi manipülasyonlar ve dış müdahaleler gibi çok katmanlı nedenlerden kaynaklandığını göstermektedir. ABD'de bu çatışmalar henüz tam anlamıyla patlak vermemiş olsa da, benzer dinamiklerin varlığı dikkat çekicidir.
ABD hakkında gerçekçi bir yargıya varabilmek için sosyal medyanın rolünü ve silahlanmanın ulaştığı boyutu da göz önünde bulundurmak gerekir.
ABD'de Sosyal Medya Etkisi ve Silahlanma Oranları
ABD'deki sosyal medya etkisi ve silahlanma oranlarını birlikte ele alırsak, birbirine bağlı toplumsal-siyasal dinamikleri daha net görebiliriz.
Sosyal Medya Etkisi:
· Kamuoyu Şekillendirme: Twitter/X, Facebook, TikTok ve YouTube gibi platformlar, özellikle seçim dönemlerinde toplumun politik tercihlerini etkilemede kritik rol oynuyor. Algı operasyonları, dezenformasyon ve "sahte haber" kavramları bu bağlamda öne çıkıyor.
· Kutuplaşma: Algoritmalar, bireyleri kendi görüş balonlarına hapsediyor. Bu durum, Demokrat-Cumhuriyetçi ayrımını keskinleştirerek toplumsal çatışma riskini artırıyor.
· Silahlanma Tartışmaları: Sosyal medyada silahlanma karşıtlığı ve savunuculuğu arasındaki çekişme, toplumsal baskıyı ve politik kararları etkiliyor. Silah lobisi (NRA) güçlü bir dijital propaganda yürütüyor.
Silahlanma Oranı:
· Bireysel Silah Sahipliği: ABD’de yaklaşık olarak her 100 kişiye 120'den fazla silah düşüyor. Bu oran, dünyadaki en yüksek seviyedir.
· Silahlı Şiddet: 2023 itibarıyla her yıl on binlerce ölüm (cinayet, intihar, kazalar) silahlarla bağlantılıdır. Kitlesel saldırılar, sosyal medya aracılığıyla daha görünür hale geliyor ve bir korku kültürü yaratıyor.
· Yasal Çerçeve: ABD Anayasası’nın 2. Ek Maddesi (Second Amendment) silahlanmayı "bireysel hak" olarak güvence altına aldığı için yasaklamalar, siyasi ve hukuki dirençle karşılaşıyor.
Sosyal Medya ve Silahlanma İlişkisi:
· Radikalleşme: Sosyal medya, bireylerin aşırı sağ, milis grupları veya etnik temelli nefret grupları ile kolayca bağlantıya geçmesine imkân sağlıyor. Bu durum, silahlanma motivasyonunu artırıyor.
· Korku ve Güvensizlik: Medyada abartılı suç haberleri ve kitlesel saldırıların sürekli gündemde tutulması, bireylerde "kendini koruma için silah edinme" refleksini güçlendiriyor.
· Politik Baskı: Silah lobisi ve karşıt hareketler, sosyal medya üzerinden kampanyalar yürüterek karar vericileri etkilemeye çalışıyor.
Muhtemel Senaryolar:
· Daha Sert Düzenlemeler: Demokratların baskısıyla otomatik silahlar ve yüksek kapasiteli şarjörlere yönelik kısıtlamalar artabilir.
· Silahlı Grupların Güçlenmesi: Sosyal medya sayesinde örgütlenen milis grupları, toplumsal çatışma riski oluşturabilir.
· Kutuplaşma ve Şiddet Döngüsü: Sosyal medya kutuplaşmayı artırdıkça, bireyler daha çok silahlanacak; bu da yeni şiddet olaylarını tetikleyebilir.
Tarihsel ve Politik Bağlam
1492'de Avrupalılar tarafından "keşfedildiğinde", ABD topraklarında yerli halklar doğayla bütünleşik bir yaşam sürüyordu. O günden bugüne gelinen noktaya bakıldığında; sürekli göç alan, koloni mantığıyla yerleşimlerin kurulduğu, farklı kültürlerin var olma mücadelesi verdiği ve ırk ayrımının belirgin olduğu bir yapı ortaya çıkmıştır.
Farklı kültürel ve etnik unsurların, gelir farkı nedeniyle birbirlerine düşmanca bakabildiği, ancak hukuk düzeninin muhtemel bir kargaşayı ertelediği bir durum mevcuttur.
ABD'nin sürekli olarak denizaşırı ülkelere müdahalesi, iç karışıklığa yol açabilecek olayların önlenebilmesi ve gerektiğinde olağanüstü kararlar alınabilmesi için bir zemin sağlamaktadır. Bu durum, aynı zamanda iç çatışmaları da ötelemektedir. Emperyalist politikaların ardındaki temel mantık da burada aranmalıdır. Dünyada kalıcı bir barış ortamı sağlanması, ABD için iç dinamiklerin kontrolden çıkması anlamına gelebilir. Bu nedenle, küresel barışı sürekli tehdit etmekte ve birçok yerde barışın tesis edilmesini engellemektedir.
Zaman verilmese de, dünyanın çok kutuplu hale gelmesi, ABD'nin "eve dönmesine(Go HoME)" yol açabilir. Ve hiçbir zalim sonsuza kadar zulmedemeyecektir.
Nesim Yalvarıcı
YORUMLAR